حيوانات از مهم‌ترين زيست‌بوم‌هايي‌اند كه حقوق آنها بيش از هر موجود ديگري توجه مدافعان زيست‌محيطي را به خود جلب كرده است. در دهه‌هاي اخير، توجه جوامع به اين مطلب جلب شده است كه فقط انسان‌ها از حقوق مختلف برخوردار نسيتند؛ بلكه تمام آنچه روي زمين وجود دارد، مانند كوه‌ها، درياها و حيوانات و گياهان نيز داراي حقوق مي‌باشند. چند سالي بيش نيست كه انجمن‌هاي حمايت از حقوق حيوانات سراسر دنيا متوجه حيوانات و حق و حقوق آنها شده‌اند و به اين مسئله پرداخته‌اند. بيانية جهاني حقوق حيوانات به طور رسمي در تاريخ 15 اكتبر 1978 در شوراي مركزي يونسكو اعلان شد. مفاد اين بيانيه توسط اتحاديه بين‌المللي حقوق حيوانات در سال 1989 مورد تجديد نظر قرار گرفت و از 1990 به رئيس مجمع عمومي يونسكو تسليم، و در همان سال منتشر شد. اين بيانية ده‌ماده‌اي بيانگر حقّ و حقوق حيوانات بر انسان و نحوة رفتار و نگهداري از آنهاست. طرفداران حقوق حيوانات معتقدند حيوانات حقوق قانوني و اخلاقي معيني‌اند كه شامل حقّ مورد صدمه و آزار قرار‌داده‌نشدن آنها نيز مي‌‌شود؛[1] در حالي‌كه اسلام قرن‌ها پيش با لطافت و دقت تمام به اين مسئله مهم در قرآن كريم و ساير متون ديني توجه كرده است. در اين ميان، حضرت علي‌(ع) در نهج‌البلاغه به شكل تقريباً برجسته و مبسوط در خطبه‌ها و نامه‌ها به موضوع مورد بحث پرداخته است.

[1] - سلانه سلانه با حیوانات آشنا شویم و از جانب آنها سخن بگوییم. ص109و110 ترجمه فاطمه معتمدی.