گستردگی زمین:

   یکی از نمونه های قدرت خدا گسترش زمین و روییدن گیاه بهجت انگیز است که در آیه 7 سوره ق به آن اشاره شده است.

« وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ »

«و مـگـر زمـيـن زيـر پـاى خـود را نديدند كه گسترده اش كرديم و كوه هاى ريشه دار در آن جايگزين كرديم و در آن از هر صنف گياه مسرت انگيز رويانديم.»

   علامه می گوید: مد زمين به معناى گستردن آن است. خداى تعالى زمين را طورى گسترده آفريده كه با زندگى انسان ها سازگار باشد. اگر مانند كره ماه بود اين سازگارى را نداشت. كـلمـه رواسـى جـمـع راسـيـه و به معناى هر چيز ثابت، محکم و استوار است. در اينجا به مـعـنـاى كـوه اسـت و كلمه بهيج از ماده بهجت است یعنی مانند گلها، درختان خرم و باغهاى سبز که ديدنش لذت آور است. بعضى هم گفته اند: مراد از بهيج مبهوج است يعنى چيزى كه هر كس با آن اظهار مسرت و خوشحالى مى كند و مراد از روياندن هر جفتى بهيج روياندن هر نوعى از گياهان خوش منظر است. پس خـلقـت زمـيـن و تـدابـيـر الهـى كـه در آن جـريـان دارد بـهـتـريـن دليل است كه مى تواند عقل را بر كمال قدرت و علم صانع آن رهنمون شود.[1]

    آرى، آفرینش زمین از یکسو، گسترش و عظمت آن (بیرون آمدن از زیر آب) از سوى دیگر، پیدایش کوه ها که ریشه هاى آن به هم پیوسته و عظمت آن ها همچون زرهى زمین را در برابر فشارهاى درونى و برونى، جزر و مدهاى حاصل از جاذبه ماه و خورشید، حفظ مى کند. از سوى دیگر پیدایش انواع گیاهان با آن همه عجائب و زیبائى ها همگى، دلیل بر قدرت بى پایان او است. تعبیر به «مِنْ کُلِّ زَوْج» یا اشاره به مسأله زوجیت در عالم گیاهان است که در موقع نزول این آیات هرگز به عنوان یک اصل کلى کشف نشده بود و بعد از قرن ها علم و دانش بشر پرده از روى آن برداشت یا به معنى اصناف و انواع مختلف گیاهان است. چرا که تنوع در عالم گیاهان فوق العاده زیاد و حیرت انگیز است.[2]

   بیان زوجیّت گیاهان یكى از معجزه‏هاى علمى قرآن است. ابتدا باید تفكّر و تعقّل کرد آنگاه به ربوبیّت خداوند اقرار نمود. طبیعت كلاس خداشناسى است. براى امكان معاد به قدرت‏نمایى خداوند در آسمان و زمین نظر كنید. كسانى كه در هستى نمى‏اندیشند و معاد را بعید مى‏شمارند، قابل سرزنش‏اند. در كرات آسمانى، نظم و قانون حاكم است. زمین، كوه‏هاى استوار دارد. استحكام و زیبایى ویژگى آفریده‏هاى خداوند در آسمان و زمین است. رویش گیاهان زنده از دل خاك مرده نمودى از رستاخیز دوباره انسان است. نگاه به گیاهان و مناظر طبیعى عاملى براى ایجاد نشاط و سرور است. اگر انسان دلى براى فهمیدن داشته باشد تمام هستى (آسمان و زمین) براى او كلاس معرفت است.[3]

[1] . طباطبایی، المیزان، ج 18، ص 502

[2] . مکارم، نمونه، ج 22، ص 241

[3] . قرائتی، نور، ج 9، ص 211