براى دريافت درست انديشه‏ها و شيوه عمل امام على(ع) در اين باره، بهتر است ابتدا با مفهوم اصلاح ذات البين آشنا شویم.

اصلاح ذات البين از سه كلمه تشكيل شده است: "اصلاح" از ریشة صلح و نقطة مقابل فساد و تباهي است و به معني از بين بردن نفرت و كينه در ميان مردم است.[8] «ذات» مؤنث «ذو» به معني عين هر چيز و نفس آن است،[9] و "بين" براي حد فاصل ميان دو چيز يا وسط آنها وضع شده است.[10]

 بنابراین، اصلاح ذات البين به معنای استوارسازى پيوندهاى فردى و اجتماعى است. [11]

در مقابل، فساد ذات البين،[12] بيانگر پديدآمدن دوگانگى، دشمنى و هجران و نفاق ميان مردم است.

براي ایجاد روابط محبت آميز و ادامۀ زندگي مشترك، آشتي دادن بين دو طرفي كه خصومت دارند يك ضرورت اجتماعي است؛ بخصوص اگر رابطه مذكور ميان زن و شوهر در محدودۀ خانواده يا دو طايفه واقع شود.[13]