انديشمندان سياسى از چند قرن پيش از ميلاد مسيح به بحث درباره سياست و علم سياست پرداخته‏اند، و درباره حدود و مرزهاى آن كتاب نوشته‏اند كه كتاب سياست ارسطو (درگذشته به سال 321 يا 322 پيش از ميلاد) از جمله برجسته‏ترين آثار كهن در اين عرصه است،[1] ولى مفهوم، تعريف و حدود و مرزهاى سياست پيوسته محل بحث و معركه آرا و نظريات مختلف بوده است.

واژه سياست، در اصطلاح علم سياست، به معنى گوناگونى به‏كار رفته است. برخى از اين تعاريف عبارت است از: فن كشوردارى و كسب قدرت‏اجتماعى؛[2] قدرت و فن كسب، توزيع و حفظ آن؛[3] علم حكومت به كشورها؛[4] و فن و عمل حكومت بر جوامع انسانى.[5]

مهم‏ترين و كلى‏ترين موضوعات علم سياست، دولت، حكومت و قدرت است،[6] ولى درباره تعريف و مفهوم علمى و دقيق سياست، ديدگاه مشتركى وجود ندارد. البته تلاش فيلسوفان از عصر افلاطون و ارسطو تا امروز براى كشف و ارائه تعريفى دقيق از سياست، استمرار داشته است.[7] اين اختلاف‏نظر از عوامل متعددى سرچشمه مى‏گيرد كه مهم‏ترين آن، اختلاف در نوع نگرش فلاسفه و دانشمندان علم سياست به مجموعه هستى است.[8] نوع تلقى و بينش فيلسوف يا عالم سياست به آدم و عالم و نگاه وى به مجموعه نظام هستى و مبدأ و غايت آن، قطعاً در نگرش وى به سياست و تعريف آن، دخالت دارد. افزون بر اين، تعريف سياست را، گاه بر مبناى، آن‏گونه كه هست، و گاه بر مبناى، آن‏گونه كه بايد باشد، ارائه كرده‏اند، و همين اختلاف در مبنا، منشأ اختلاف در تعريف‏[9] گشته است.[10]

[1] . بنگريد به: ارسطو، سياست، پيشگفتار، ص 26- 19.

[2]  عنايت، بنياد فلسفه سياسى در غرب، ص 19.

[3] . حشمت‏زاده، مسائل اساسى علم سياست، ص 57.

[4] . دوورژه، اصول علم سياست، ص 17.

[5] . همان.

[6] . حشمت‏زاده، مسائل اساسى علم سياست، ص 24.

[7] . همان، ص 10.

[8] . همان، ص 38.

[9] . دوورژه، اصول علم سياست، ص 22.

[10] . جمعى از نويسندگان، زير نظر على‏اكبر رشاد، دانشنامه امام على*، ج 6، مقاله« امام على* و سياست»، ص 13.