نهج البلاغه دایره المعارف علوی است که موضوعات طرح شده در آن از گستردگی و تنوع خاصّی برخوردار است. خداشناسی، آفرینش کائنات، رسالت پیامبران، امامت و وصایت، حکومت و رهبری، معارف قرآنی، عبادات، تقوا، مبانی اخلاق اسلامی و تعلیم و تربیت، احکام دین و حدود شرعی، حقوق فرد و اجتماع، وصف مظاهری از زیبایی‌های طبیعت، صفات مؤمنان، ویژگی‌های انسان کامل، روحیات منافقان و کافران، پاره‌ای از رخدادهای صدر اسلام، معرفی ناکثین و مارقین و قاسطین پاره‌ای از مباحث مطرح شده در نهج‌البلاغه است.

نهج البلاغه، مشهورترین و ماندگارترین اثر سیدرضی است که آن را در سال 400 هجری یعنی شش سال پیش از وفات خود، با تکیه بر دانش وسیع و ذوق سرشار ادبی خود فراهم کرده است. این کتاب، گزیده‌ای بی‌مانند از خطبه ها، کلمات و نامه‌ها علی(ع) را در بر دارد.

نهج البلاغه کتابی است که در اصول بلاغت عرب در ردیف قرآن آمده است. هم اکنون که حدود سیزده قرن از عمر آن می‌گذرد هنوز در اسلوب عربی به عنوان یک ریشة اصیل تلقی می‌شود و قطعات جالبی از آن اقتباس می‌گردد و بیان سحرانگیز آن به اسلوب سخنوری روح می‌بخشد. در زمینة سخن پردازی امام علی(ع) باید گفت: وی شیوة سخنوری جاهلیّت را که توأم با سرشت سالم بوده است به منطق نیرومند و بیان اصیل اسلام ضمیمه کرده است.[1]

[1] - جرج جرداق، بخشی از زیبایی های نهج البلاغه، ترجمه محمدرضا انصاری، ص 24.