قاسم نصر  (دانشجو دکتري فقه و مباني حقوق اسلامي دانشگاه آزاد واحد تهران شمال)
مريم ابن تراب (استاديار و عضو هيئت علمي دانشگاه آزاد اسلامي)

چكيده
امروز، کوچکترین جزئیات زندگی روزمره ما دقیق تر از قبل زير نظر رفته است. از تهران و لندن و نیویورک گرفته تا به دهلی نو، شانگهای و ریودوژانیرو، دوربین های ویدئویی،  جلوه‌هايي آشنا و پذيرفته شده در مکان‌های عمومی‌هستند. فرودگاه‌ها معمولا مجهز به دستگاه هایی مانند اسکنر بدن و دستگاه بیومتریک است. هر روز گوگل و صادرکنندگان کارت اعتباری جزئیاتي از عادت ها، نگرانی ها و ترجیحات ما را به یادمان می‌آورند. استفاده از تلویزیون مدار بسته یا CCTV ، در دهه گذشته به طور چشمگیری افزایش یافته است، اما حضور آن اغلب آنچنان ظریف است که به نظر می‌رسد، ما ناخواسته بر اين باور شده‌ايم که "برادر بزرگ" مواظب ماست!
تضعیف اصل برائت، نگرانی رو به رشدي را در میان منتقدان نظارت ايجاد کرده است. تحديد و تهديد اصل برائت، در مقابل استقرار عظیم فنآوری‌های نظارت و بهانه‌هاي امنيتي دولت‌ها براي به‌کارگيري انواع ديگر نظارت که نه تنها برای شناسایی جرائم، بلکه برای جلوگیری از آن، درگیر است، يکي از معضلات جامعه امروز است.
 اين تحقيق ضمن بررسي اقدامات پيشگيرانه و اثر آن بر روي اصل برائت، نشان مي‌دهد که جنبه‌‌هاي حقوق بشري زندگي اجتماعي، از جمله اصل برائت، با فراگير شدن فناوري‌هاي نظارتي و ترجيح ديدگاه مظنون‌انگاري پليسي، در معرض فرسايش قرار گرفته‌است.
واژگان کليدي: جوامع نظارتي، تزاحم، اقدامات بازدارنده از جرم،فرض بي‌گناهي، پيشگيري