غلام فاروق حلیمی
دانشجوی کارشناسی ارشد رشته فقه مقارن وحقوق عمومی‌اسلامی

چکیده
آزادی به عنوان واقعیت انسانی، آزادی به منزله‌ی حق و آزادی به عنوان یک نیاز اساسی در زندگی انسان، در طول تاریخ یکی از دغدغه‌های حقوق اساسی انسان بوده که همواره در همه‌ی ادیان الهی و مکاتب فکری و عقیدتی، مورد توجه قرار گرفته‌است. لذا مفهوم آزادی به معنی واقعیت انسانی در ساختار خلقت و تکوین آدمی‌نهاده شده که بدون شک، آزادی دارای انواع و اقسام بسیاری می‌باشد که یکی از مفاهیم آن، آزادی عقیده است. این پژوهش با رویکرد مذاهب اسلامی ‌و حقوق افغانستان و ایران، مفهوم و محتوای آزادی عقیده را به صورت مقارنه‌ای مورد تبیین و تحلیل قرار داده‌است. پژوهشگر ضمن بررسی مؤلفه‌های آزادی از منظر مکتب اسلام و مکاتب فکری غرب، به شرح تفاوت‌های بنیادین آن‌ها پرداخته و در نهایت دیدگاه قرآن، سیره پیامبر و خلفای مسلمین را مورد توصیف و تحلیل قرار داده است. بررسی جایگاه آزادی عقیده از دیدگاه مذاهب اسلامی ‌و حقوق افغانستان و ایران و بازتاب آن در اندیشه‌ و آموزه‌های دینی، مسئله‌ای است که مقاله پیشرو با رویکرد توصیفی– تحلیلی و در جهت پاسخ‌گویی به این پرسش اصلی بدان می‌پردازد که: آزادی عقیده و مفاهیمی‌آن در مذاهب اسلامی‌ و حقوق افغانستان و ایران، چه جایگاهی داشته است؟
واژگان کلیدی: آزادی، عقیده، حقوق، اسلام، افغانستان و ایران.