ارائه دهنده : دکتر مهدی عرفانیان «عضو اندیشکده دین، محیط زیست و کشاورزی»
ناقد اول : حجت الاسلام دکتر سید علی حسینی - عضو هیئت هلمی دانشکاه امام صادق ^(ع) 
ناقد دوم : دکتر عابدین سیاحت اسفندیاری – رئیس مرکز بین المللی توسعه صلح، فرهنگ و عقلانیت

 امروزه یکی از چالش های کشورهای مختلف دنیا در زمینه مدیریت منابع آب، چالش کاهش هدررفت آب ها و آلودگی آب ها است که منشأ همه این آب ها آب باران است. از راه های موثر برای مقابله با این دو معضل اساسی که تجربه موفق آن در بسیاری در داخل کشور و بسیاری از کشورهای دنیا وجود دارد، اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری است. انجام آبخیزداری و آبخوانداری سبب می شود، از جاری شدن آن بر روی زمین جلوگیری به عمل آمده و این مساله باعث می شود که آب باران ضمن نفوذ در زمین و ذخیره سازی در دل زمین، با آلاینده های متعدد ترکیب نشود و آب آلوده نشود و از هدررفت آن نیز جلوگیری به عمل آید. در این مقاله سعی بر آن شده است مبانی دینی اعم از قرآن و روایات برای اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری مورد کنکاش واقع شود.
آب در آموزه های دینی به عنوان مایه حیات و زندگی معرفی است. منابع آب ها در روی زمین مثل چشمه ها، قنات ها و چاه های عمیق از آب باران نشأت می گیرد و چنین است که کمبود باران، کساتی این آب ها و در نتیجه خشکسالی را به دنبال دارد. در این باره از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم چنین نقل شده است: «لیس ماء فی الارض الا و قد خالطه ماء السماء» هیچ آبی در روی زمین نیست جز آن که آمیزه ای از آب باران دارد. (حرعاملی، 1409، ج25، ص266)
در آیات فراوان قرآن کریم خداوند متعال به اهمیت آب و نزولات آسمانی اشاره می کند که از جمله این آیات می توان به آیاتی که خداوند آب را مایه حیات و زندگی( مثل انبیا آیه 21) می داند، آیاتی که از فساد در زمین نهی می کند(بقره آیه 205)، آیاتی که آب را نعمت (ابراهیم آیات 32-34) و به خصوص آیاتی که دلالت بر اسکان آب باران در زیرزمین (مومنون آیه 18) جهت جلوگیری از آلوده شدن آن دارد، اشاره نمود. به گفته مفسران بزرگ قرآن کریم آلودگی آب ها از مسائلی است که قرآن کریم به صراحت بدان اشاره دارد و انسان ها را از آلوده ساختن آن منع می کنند و این مهم در روایات متعددی نیز بیان شده است که در منابع روایی مثل وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل به تفصیل آمده و مبنای فتاوی فقها واقع شده است.
بنابراین باران این نعمت الهی می بایست در حفاظت از آلودگی آن، جلوگیری از هدررفت و نیز بهره وری بهتر از آن کوشید و مناسب ترین شیوه ها را برای تحقق این منظور به کار گرفت؛ چه اینکه هدر دادن آن بسی زیانبار و خسارت آمیز خواهد بود و ضربه های جبران ناپذیری بر شکوهمندی طبیعت وارد خواهد ساخت و زندگی انسانی را در ابعاد مختلف به اختلال می کشاند. از این رو ضروری است مساله جمع آوری و ذخیره سازی و بهره برداری بهینه از تمامی نزولات آسمانی برای مقابله با عدم آلودگی آب ها و هدررفت آن مورد توجه جدی قرار گرفته و در این مسیر آموزه های فرهنگی و دینی در زمره مهمترین مسائلی است که در بهره برداری نقش خواهند داشت.