نصیراحمد تایب دانشجوی رشته فقه وحقوق جزای اسلام

دانشگاه مذاهب اسلامی واحد تهران

چکیده

 دریک سخن به‌صورت کلّی­گفته، می­دانیم که هدف ومقصد از تطبیق مجازات در شریعت اسلام، همانا حفظ ارزش‌های عمومی انسان­ها می‌باشدو حفظ ارزش‌های عمومی یا دینی انسان­ها از جمله مقا­صدی­اند که درسر لوحه تمام ادیان آسما­نی، قرار دارندو هیچ دینی، نازل نشده است؛ مگر برای حفظ این ارزش‌ها از مقصد وحکمت تطبیق مجازات به واقعی دیده می‌شود که تطبیق احکام مربوط به مجازات، این اهداف را دنبال می‌نماید. آنچه را که فقها، دانشمندان وصاحب نظران در شریعت اسلامی به حیث ضروریات خمسه و یا ارزش‌های عمومی انسان­ها مطرح نموده­اند با روح وماهیّت جرایم حدود که از طرف شارع حکیم تعیین گردیده است؛ مطابقت دارند.

طرح مسأله: هدف از تطبیق مجازات در احکام شریعت اسلام در واقع حفظ اررش­های عمومی انسان­ها می­باشد  که خداوند متعال، چند مورد را به عنوان ملاک ومعیاری برای اررش­گذاری تعیین کرده که با یک فکری، مقاصدی نگرسته شود؛ به­خوبی پیداست که جرایم ومجازات شرعی، مطابق روح این ارزش­های انسانی، پایه­گذاری شده ویک نسبت­وتناسب خوبی را شارع در میان این ارزش­ها ومجازات، تعیین نموده است. هم­­چنان باید خاطر نشان نمود که ارزش­های عمومی انسان­ها به‌صورت کلّی، به پنج مورد، خلاصه نمی­شود؛ طوری­که فقهای معاصر برخی از مسائل دیگری مانند آبرو، حفظ امنیّت، آزادی و مسائل مربوط به حقوق بشری را از جملۀ این ضروریات، می­دانند و پرسش، اینجاست که برچه مبنایی، رابطۀ میان ارزش­ها وتطبیق مجازات را می­توان تشخیص نمود؟ ملاک ومعیاری وجود دارد تا بتوان ثابت نمود که رابطۀ همگون را خداوند متعال، میان تطبیق مجازات وحفظ ارزش­ها در نظرگرفته باشد؟

با توجّه به مسائل طرح شده، می‌توان ابراز نمود که مهم­ترین این ارزش­ها همانا حفظ دین، حفظ جان، حفظ نسل، حفظ عقل و حفظ مال می‌باشد که درحول محور این ارزش‌ها، مقاصد تطبیق مجازات را از دیدگاه شریعت اسلام، مورد بررسی قرار می­گیرد.

واژگان کلیدی : دین، عقل، نفس، ناموس، مال ومجازات.