دکترسهیلا کوشا، استادیار دانشگاه پیام نورتهران
الهه محمدی، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور(نویسندۀ مسئول مقاله)
چکیده
حیوانات با اشکال گوناگون و تنوّع فراوان و شگفتیهای عظیم، توجّه هر بینندهای را به خود جلب میکنند. نگرانی فعّالان و حامیان حقوق حیوانات در خصوص استفاده های متعدّد از این موجودات در علوم مختلف از جمله پزشکی ,صنایع ,فضا و...طرفداران رفاه جانوران و دلسوزان حیوانات را بر آن داشته تا تلاش بیشتری در زمینه وضع قوانین راجع به حقوق ناشناخته آنان بنمایند. برخی انسانها بر این عقیدهاند که جاندارانی غیر از انسانها به دلیل نداشتن سطحی از فهم و ادراک و یا دست کم، داشتن سطح ضعیفی از آن، هرگز احساس ناراحتی و درد ندارند و از طرفی حیوانات هیچ حقی جز غذا خوردن و گاهاً خوابیدن نمیتوانند داشته باشند. این مقاله با ردّ این ادّعا، اثبات میکند که حیوانات نیز دارای سطحی از شعور میباشند که ما را بر آن میدارد حقوقی را در حقّشان رعایت نماییم و با بهرهمندی از روش توصیفی_تحلیلی، درصدد پاسخگویی به این سؤالات است که سهم یک حیوان از زندگی اش، به چه میزان است؟ آیا حیوانات نیز فهیم و تربیت پذیرند؟ و ما انسانها در قبال حیوانات به لحاظ شرعی، عقلی و وجدانی تا چه اندازه مسئولیم؟
بهگواهی آیاتو روایات، حیوانات نیز از سطحی از شعور بهره مندندو دارای احساساتو عواطف هستند؛ از همین روی، حرمت دارند. انسانها نیز در برابر بهرهبرداری از آنها به رعایت احترام و حقّ حیات آنان، مکلّف هستند و حقوقی بر عهده دارند. در این مقاله سعی بر آن است تا حقوق حیوانات را آمیخته با صلح در پرتو دین مهرورزی، دین محبّت و مهربانیها، دین تمام خوبیها، اسلام، پیش کش جوامع صلح دوست و صلح طلب نماییم.
واژگان کلیدی: حقوق حیوانات،صلح،شعور و ادراک حیوانات،رعایت احترام و حق حیات حیوانات.